Obecnie płyty winylowe po wielu latach powracają do łask. Wielu fanów muzyki wskazuje, że dźwięk zapisany w ten sposób jest o wiele lepszy i o wiele bardziej szczegółowy niż ten zapisany na nośnikach cyfrowych. O ile płyty winylowe w obecnych kształcie są znane niemal wszystkim, o tyle ich początki były nieco inne.
Praprzodkowie płyt
Mówiąc o płytach winylowych i ich historii należałoby zacząć od ich praprzodków. Na pewno jednym z bardziej znanych jest fonograf, który służył do nagrywania i potem odtwarzania dźwięków. Został opatentowany w 1878 roku przez Edisona, który zaprezentował go publicznie niecały rok wcześniej. Zasada zapisu dźwięku była zbliżona do płyt winylowych – urządzenie wyposażone było w specjalny wałek, pokryty folią cynową. Podczas nagrywania żłobione były w niej rowki, umożliwiające następnie odtworzenie nagranego dźwięku. Kilka lat później specjalnie walce wykonane z wosku, z zapisami dźwięku można było kupić w sklepach. Również w tym samym czasie powstały szafy grające, wykorzystujące właśnie walce z nagranymi utworami.
Koncepcja płaskiej płyty powstała mniej więcej w tym samym czasie co fonograf. Pierwsze prace nad nią prowadził Francuz Charles Cros. Jednak pomimo opatentowania pomysłu, nie wdrożył on go wżycie. Edison również próbował wprowadzić płaskie krążki zamiast walca w fonografach, jednak problemy związane z prędkością rysika żłobiącego rowki sprawiła, że zrezygnował z tego pomysłu na rzecz wielu innych wynalazków.
Dlaczego „płyta winylowa”?
Płyty w kształcie znanym do dzisiaj to pomysł, który w roku 1887 uzyskał Emil Berliner. Jego pomysł sprawił, że obecnie jest on uznawany za twórcę przemysłu fonograficznego. Dźwięk nagrywano bowiem na grubej warstwie sadzy, z której następnie wykonywano kopie, czyli płyty. pierwsze egzemplarze wykonywane były z ebonitu, miały średnicę niecałych 13 cm i mogły odtwarzać dźwięk z prędkością 70 obrotów na minutę. Mniej więcej 10 lat później zdecydowano się zastąpić ebonit szelakiem. Jako materiał o mniejszej ziarnistości powodował znaczne zmniejszenie szumów i tym samym zapewniał lepszy dźwięk. Równocześnie z rozwojem produkcji płyt ulepszano również gramofony, na przykład poprzez wprowadzenie ramienia. Rok 1946 przyniósł zmianę materiału, szelak zastąpiono poli(chlorkiem winylu), potocznie nazywanym winylem. To właśnie od niego wzięła się nazwa „płyta winylowa”.
Płyty stereo i kwadrofoniczne
Wprowadzenie płyt stereo i kwadrofonicznych to znacząco przełom w nagrywaniu dźwięku. Pierwsze płyty stereo zostały zaprezentowane w 1928 roku, jednak były to próby, nie zawsze zakończone powodzeniem. Niezwykle dynamiczny rozwój płyt można zauważyć dopiero po zakończeniu drugiej wojny światowej. W zasadzie śmiało można powiedzieć, że lata 60- te XX wieku to bardzo dynamiczny rozwój pyt winylowych. Opracowano metody nagrywania płyt stereofonicznych jak również kwadrofonicznych. Niestety, pod koniec lat 80-tych XX wieku płyty winylowe niezwykle szybko ustąpiły miejsca płytom CD. Te ostatnie bowiem okazywały się znacznie łatwiej dostępne, niemal każdy również samodzielnie mógł je nagrać, co nie było możliwe w przypadku płyt winylowych.
Czarne płyty, jak czasem są nazywane przez wiele lat pozostawały jedynie w domowych kolekcjach czy były poszukiwane przez ich miłośników. Obecnie jednak przeżywają swój renesans, coraz więcej osób uważa że umożliwiają uzyskanie dźwięku o znacznie lepszej jakości niż ten nagrany na nośnikach cyfrowych. Na pewno na rosnącą popularność wpływ ma również fakt, iż gramofony wykorzystywane obecnie do odtwarzania płyt to urządzenia znacznie nowocześniejsze niż kilkadziesiąt lat temu.
